Fæðingarorlof

Fæðingarstyrkur frá sjóðum BHM er til viðbótar við greiðslur Fæðingarorlofssjóðs. Sjúkrasjóðir BHM eru tveir:
  • Styrktarsjóður BHM (opinberir starfsmenn). Styrkupphæðin fyrir 100% starf er kr. 200.000. Fæðingarstyrkur er eingreiðsla og miðast við hvern félagsmann sem sækir um. Séu báðir foreldrar félagsmenn geta báðir sótt um fæðingarstyrk.
  • Sjúkrasjóður BHM (almennur vinnumarkaður).  Styrkupphæðin er kr. 100.000 miðað við fulla sjóðsaðild. Fæðingarstyrkur er eingreiðsla og miðast við hvern félagsmann sem sækir um. Séu báðir foreldrar félagsmenn geta báðir sótt um fæðingarstyrk.

Sjá nánar um fæðingarstyrk á heimasíðu sjóðanna.

 

Fæðingarorlof og foreldraorlof

Fæðingarorlof og foreldraorlof eru hvort tveggja leyfi frá launuðum störfum sem stofnast við fæðingu barns, frumættleiðingu barns yngra en átta ára eða töku barns yngra en átta ára í varanlegt fóstur. Helsti munurinn á fæðingarorlofi annars vegar og foreldraorlofi hins vegar er sá að starfsmaður í fæðingarorlofi á jafnan rétt á greiðslum frá Vinnumálastofnun en starfsmaður í foreldraorlofi á ekki rétt á greiðslum, hvorki frá Vinnumálastofnun né hlutaðeigandi stofnun/vinnuveitanda.

Fæðingarorlof

  • Réttur til fæðingarorlofs skapast við: fæðingu barns, frumættleiðingu barns yngra en 8 ára, töku barns yngra en 8 ára í varanlegt fóstur, fósturlát eftir 18 vikna meðgöngu, andvanafæðingur eftir 22ja vikna meðgöngu
  • Lengd fæðingarorlofs: Samanlagt fæðingarorlof er 9 mánuðir. Móðir á rétt á 3 mánuðum og faðir í 3 mánuði. Auk þessa eiga foreldrar sameiginlegan rétt á þremur mánuðum til viðbótar sem annað foreldrið getur tekið í heild eða foreldrar skipt með sér.
  • Upphæðir fæðingarorlofs: Mánaðarlegar greiðslur úr Fæðingarorlofssjóði til foreldris í fullu fæðingarorlofi eru 80% af meðaltali heildarlauna.  Mánaðarleg greiðsla nemur að hámarki 600.000 kr. á mánuði (vegna barna sem eru fædd, ættleidd eða tekin í varanlegt fóstur 1 janúar 2019 eða síðar). Miðað er við tólf mánaða samfellt tímabil sem lýkur sex mánuðum fyrir fæðingardag barns eða þann dag sem barn kemur inn á heimili við frumættleiðingu eða töku í varanlegt fóstur. Sjá nánar reiknivel á vef Fæðingarorlofssjóðs

Foreldraorlof

  • Foreldrar sem eru starfandi á íslenskum vinnumarkaði eiga rétt á 4ra mánaða launalausu foreldraorlofi.  Rétturinn fellur niður við 8 ára aldur barns.  Hvort foreldri um sig á sjálfstæðan rétt til foreldraorlofs sem er ekki framseljanlegur.  Foreldraorlofsrétturinn skiptist þannig að hvort foreldri um sig á sjálfstæðan og óframseljanlegan rétt til 4ra mánaða orlofs til að annast barn sitt (2 x 4 mánuðir fyrir hvert barn). Þau réttindi sem starfsmaður hefur þegar áunnið sér eða er að ávinna sér á upphafsdegi foreldraorlofs haldast óbreytt til loka orlofsins ásamt þeim breytingum sem kunna að hafa orðið á áunnum réttindum á grundvelli laga eða kjarasamninga.

Barnshafandi konur eiga rétt til nauðsynlegra fjárvista frá vinnu vegna mæðraskoðunar, án frádráttar á föstum launum, þurfi slík skoðun að fara fram á vinnutíma.

Meðan á fæðingarorlofi og foreldraorlofi stendur nýtur starfmaður tiltekinnar verndar gegn uppsögn. Óheimilt er að segja honum upp störfum nema gildar ástæður séu fyrir hendi og skal þá skriflegur rökstuðningur fylgja uppsögninni. Sama gildir um uppsagnir þungaðrar konu og konu sem nýlega hefur alið barn.

Meðan á fæðingarorlofi stendur greiðir foreldri að lágmarki 4% af fæðingarorlofsgreiðslum í lífeyrissjóð og Fæðingarorlofssjóður greiðir að lágmarki 8%. Einnig er foreldri heimilt að greiða í séreignarsjóð (ekki er greitt mótframlag) og félagsgjald til stéttarfélags. Fæðingarorlof reiknast til starfstíma við mat á starfstengdum réttindum.

Ávinnsla í fæðingarorlofi

Sumarorlof eftir fæðingarorlof og desember- og orlofsuppbætur

  • Félagsmenn á opinberum vinnumarkaði: Fæðingarorlof reiknast til starfstíma við mat á starfstengdum réttindum, s.s. orlofstöku og lengingar á orlofi samkvæmt kjarasamningum, starfsaldurshækkana, veikindaréttar og uppsagnarfrests. Opinberir starfsmenn ávinna sér bæði orlofsrétt og rétt til orlofslauna í fæðingarorlofi. Starfsmaður í fæðingarorlofi á jafnframt rétt til greiðslu orlofs- og desemberuppbótar.
  • Félagsmenn á almennum vinnumarkaði:  Fæðingarorlof reiknast til starfstíma við mat á starfstengdum réttindum, s.s. orlofstöku og lengingar á orlofi samkvæmt kjarasamningum, starfsaldurshækkana, veikindaréttar og uppsagnarfrests. Á almennum vinnumarkaði telst fæðingarorlof til unnins tíma við útreikning orlofsréttar, þ.e. réttar til frítöku en ekki til orlofslauna. Samkvæmt kjarasamningum á almennum vinnumarkaði skulu fjarvistir starfsmanna vegna fæðingarorlofs, sem starfað hafa 1 ár eða lengur hjá atvinnurekanda, teljast til starfstíma við útreikning desember- og orlofsuppbótar.
Ítarefni

Fæðingarorlof og foreldraorlof samkvæmt lögum og reglugerðum

Sjá nánar vefsvæði Fæðingarorlofssjóðs.
Share This